Tahran hükümeti, Pers takvim yılının sonu olan Mart 2024'e kadar yaklaşık iki milyon sığınmacıyı sınır dışı etmeyi planlıyor. İran, Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 4 milyon, İran kaynaklarına göre ise 8 milyon Afgan sığınmacıyı barındırıyor.
EN ÇOK İNŞAAT VE TARIM SEKTÖRÜNDELER
Afganistanlı sığınmacıların büyük çoğunluğu bölgedeki çatışmalar veya ekonomik sebeplerden dolayı komşu ülke İran'a sığınmıştı. Ortak lisanlarından dolayı Afganlar, İran'da özellikle inşaat ve tarım gibi düşük ücretli sektörlerde ucuz işgücü kaynağı olarak tercih ediliyor. Ancak birçoğunun İran'da resmi oturma izin bulunmuyor ve kaçak olarak çalıştırılıyor.
'İSTİHDAMLARI YASA DIŞI'
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan İran kolluk kuvvetleri komutanı Ahmet Rıza Rada, hükümetin Afgan sığınmacıları sınır dışı etme kararı aldığını belirterek, İran şirketlerinde çalışma izni olmayan yabancıların istihdam edilmesinin yasa dışı olduğunu söyledi.
İŞSİZLİK TAVAN YAPTI
Afgan sığınmacıları sınır dışı etme kararı alan Tahran böylece kamuoyundan yükselen tepkilere de yanıt vermiş oldu. Çünkü İran'da son zamanlarda tavan yapan işsizlikten kısmen ülkedeki yüksek sayıdaki Afganistan vatandaşları sorumlu tutuluyor.
ARTIK TOPLUM KABUL ETMİYOR
Öte yandan Afganistan'da Taliban'ın iktidarı yeniden ele geçirmesinden sonra ülkeyi terk ederek komşu İran'a kaçanların sayısı daha da artmaya başladı. Bu durum zaten yüksek olan sığınmacı sayısını daha da artırınca ülkede Afganlara yönelik toplum içindeki yaklaşım önemli ölçüde kötüleşti.
DÖRT BİR ELDEN AFGAN SIĞINMACILARA SALDIRI
Bununla birlikte, DEAŞ'ın Afganistan'daki uzantısı tarafından İran'da düzenlenen terör saldırıları da Afganlara yönelik öfkeyi körükledi. Özellikle sosyal medyada Afgan sığınmacılara yönelik nefret içerikli yorumlar giderek artıyor. Ayrıca birçok kentte Afganların sınır dışı edilmesinin istendiği kitlesel protestolar düzenlenirken, çok sayıda Afgan göçmen de fiziki saldırılara maruz kalıyor.
YABANCI YASASI YOLDA
Öte yandan İran parlamentosu, şehir ve eyaletler göçmen sayısını sınırlayacak yeni bir yabancılar yasasını görüşüyor. Tasarıya göre şehir ve eyaletlerdeki göçmen sayısı nüfusun yüzde üçünü geçemeyecek. Yasa kabul edilirse, sınır dışı etme işleminin çok daha fazla göçmeni etkilemesi bekleniyor. BM verilerine göre İran geçen yıl yaklaşık 600 bin Afgan'ı ülkeyi terk etmeye zorladı.
SINIRA DUVAR ÖRÜLECEK
İran silahlı kuvvetleri de bir süre önce Afganistan sınırında 70 kilometre uzunluğunda duvar inşa edileceğini açıkladı. Neredeyse bin kilometre uzunluğundaki sınırın 70 kilometresine yapılacak duvarın yasa dışı sınır geçişlerinin sayısını azaltıp azaltmayacağı ise tartışma konusu.