Cuma günü BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,09 değer kaybederek 9.602,16 puandan tamamladı.Borsa İstanbul'daki sert düşüşün ardından Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), tüm kurumların işlemlerini inceleme altına aldı.
Borsada yaşanan sert düşüş küçük yatırımcıyı mağdur ederken, büyük sermaye gruplarının ve Amerikalı bir bankanın spekülasyon iddiaları yeniden gündeme geldi.
Dün gece ise Borsa İstanbul pay piyasasında olağan dışı fiyat ve miktar hareketliliklerine sebep olan maksatlı ve yanıltıcı haber yapanlar ile bu haberleri yayanlar hakkında resen soruşturma başlatıldı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan açıklamada, "Ülkemizin finansal sisteminin yapıtaşları arasında olan ve ticari operasyonlara katkı, ekonomik verimliliği artırma, yatırımcıları koruma, sürekli, şeffaf, likit ve güvenli bir pazar yeri sunma gibi amaçlara hizmet eden Bist (Borsa İstanbul) pay piyasasında son dönemlerde olağanüstü fiyat hareketlerinin oluştuğu ihbarları üzerine olağandışı fiyat ve miktar hareketliliklerine sebep olan, maksatlı ve yanıltıcı haberler yapan ve bu haberleri yayanlara ilişkin olarak Cumhuriyet Başsavcılığımızca 5271 sayılı CMK'nın 160. maddesi kapsamında resen soruşturma başlatılmış olup, Sermaye Piyasası Kurulumuzca yapılacak inceleme/raporlama işlemleri ile soruşturma devam etmektedir" ifadelerine yer verildi.
BORSA HAFTAYA NASIL BAŞLAYACAK?Cuma günü yaşananlar sonrası Borsa İstanbul'un haftaya nasıl başlayacağı yatırımcıların en çok merak ettiği soru haline geldi.
Borsa İstanbul'da manipülasyon iddiası: Yapı Kredi Bankası'ndan açıklama
AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİNDE BUGÜN "YUKARI ADIM KURALI" UYGULANACAK
Borsa İstanbul, BIST 50 Endeksinde yer alan paylarda bir gün boyunca geçerli olmak üzere açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralının (up-tick rule) uygulanmasını kararlaştırdı.Borsa İstanbul'dan açığa satışa ilişkin 'yukarı adım kuralı' açıklaması geldi.
Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada, Sermaye Piyasası Kurulunun 05/12/2024 tarih ve 62/1863 sayılı kararı uyarınca BIST 50 Endeksinde yer alan paylarda açığa satış işlemi yapılabildiği hatırlatıldı. Açıklamada, "Söz konusu paylarda 24/02/2025 tarihli seansta bir gün boyunca geçerli olmak üzere açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralının (up-tick rule) uygulanması kararlaştırılmıştır." denildi.
Açıklamada şöyle devam edildi:
"Buna göre; açığa satış işlemi yapılabilen paylarda açığa satış işlemi, açığa satışa konu olacak sermaye piyasası aracının en son gerçekleşen işlem fiyatından daha yüksek bir fiyat üzerinden gerçekleştirilebilecektir. Ancak, açığa satışa konu olan sermaye piyasası aracının en son gerçekleşen fiyatının bir önceki fiyattan daha yüksek olması hâlinde açığa satış işlemi en son gerçekleşen fiyat düzeyinden de yapılabilecektir.
Gün içinde sahip olunmadan yapılan ve daha sonra aynı gün içinde yapılan alımlarla kapatılan satışlar da açığa satış kapsamında olduğundan yatırımcılarımız ve yatırım kuruluşlarımız tarafından bu nitelikteki satışlara ilişkin emirlerin de açığa satış seçeneği işaretlenmek suretiyle iletilmesi hususunda gerekli dikkat ve özenin gösterilmesi önem arz etmektedir."
BORSADA YATAY AÇILIŞ BEKLENİYOR
İnfo Yatırım tarafından hazırlanan günlük bültende "Haftanın son işlem gününde ise siyasi gelişmelerle ilgili çıkan haber akışları endeksi baskıladı. bu hafta endekste tepki alımları görülebilir. BİST100 endeksinde yatay başlangıç gerçekleşmesini bekliyoruz. BİST100 endeksi geçtiğimiz haftayı %2,8 düşüşle 9.602 seviyesinden tamamladı. Haftanın son işlem gününde ise siyasi gelişmelerle ilgili çıkan haber akışları endeksi baskıladı. Endeks sert geri çekilirken, SPK işlemlerin soruşturulacağını belirtti. Endekste 200 g HO 9.590 seviyesinden geçerken, bu hafta endekste tepki alımları görülebilir." denildi.
Borsada cuma günü yaşananlar sonrası Haber7'ye açıklamalarda bulunan uzmanlar 'Reform çağrısı' yapmıştı.
ERYILMAZ: ARKASINDA MANİPÜLASYON İDDİALARI VARALB Yatırım Başekonomisti Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, Borsa İstanbul’daki son gelişmeleri değerlendirdiği açıklamalarında, özellikle dünkü sert satış hareketlerinin dikkat çekici olduğunu belirtti. Eryılmaz, özellikle dünkü (21 Şubat) saat 17:00’den sonra yaşanan sert satışların yatırımcılar arasında ciddi bir panik yarattığını söyledi. BİST 100 endeksinin 9600 seviyelerinden hızlı bir şekilde 9474’e kadar düşmesinin, uzun süredir görülmeyen bir seviyeye indiğini belirtti. Bu ani hareketin ardından, yatırımcıların paniğe kapıldığını ve satışların daha da derinleşmesine sebep olduğunu kaydetti.
Açıklamalarında, dünkü satışların ardında manipülasyon iddialarının olduğunu dile getiren Eryılmaz, piyasada dolaşan bazı haberlerin kasıtlı olarak yayıldığını belirtti. "Piyasalarda yayılan bazı haberlerin, satışları tetiklemek amacıyla bilerek yayıldığı yönünde güçlü bir izlenim var" diyen Eryılmaz, bu durumun yatırımcıların tedirginliğini artırdığını ifade etti.
Eryılmaz, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve aracı kurumların, özellikle işlemlerle ilgili olarak manipülasyon olup olmadığını araştıracağını belirterek, bu tür manipülasyonların engellenmesi için titiz bir inceleme yapılacağını vurguladı.
İŞLEMLER İPTAL EDİLEBİLİRDoç. Dr. Filiz Eryılmaz, sözlerine şu şekilde devam etti: "Eğer ciddi bir manipülasyon tespit edilirse, ilgili işlemler iptal edilebilir. Ayrıca, bu tür manipülasyonları yapan kişi veya kurumlara yönelik cezai yaptırımlar uygulanabilir. En uç ihtimal ise, dünkü tüm işlemlerin iptal edilmesi ve borsa hareketlerinin başlangıç seviyelerine geri döndürülmesidir."
Eryılmaz, sürecin SPK tarafından detaylı bir şekilde inceleneceğini ve manipülasyona yönelik bir durumun ortaya çıkması halinde, küçük yatırımcıların zararının telafi edilmesi için gerekli adımların atılacağını sözlerine ekledi.
PİYASADA GÜVEN KAYBIİktisatçı Prof. Dr. Yusuf Dinç, Borsa İstanbul'daki son gelişmeleri değerlendirdiği açıklamalarında şunları söyledi:
"Spekülasyon piyasalarda inceleme konusu değildir. Bilakis sağlıklı spekülasyon ortamı oluşturulmaya çalışılır. Borsadaki her işlem ya da finansal piyasalardaki her işlem spekülasyondur. İncelemenin konusu yapılabilecek eylemler manipülatif olanlardır. Bunun da cezası hürriyeti bağlayıcı ve adli para cezası şeklinde olur.
Spekülasyon kendi kendini manipüle etmektir ve üçüncü taraflara zararı öngörülemeyeceğinden meşrudur. Manipülasyonsa piyasadaki üçüncü tarafların zarara uğratılması yoluyla gene piyasada planlı menfaat elde edilmesine yönelik eylemlere denir.
Bu çerçeveden ben bahse konu gelişmede incelemenin manipülasyon incelemesi olamayacağını değerlendiriyorum.
Çünkü bu eylemdeki amaç piyasadaki üçüncü kişilerin zarara uğratılması yoluyla gene piyasada menfaat sağlamaya benzememektedir. İşlemlerin bir kısmı zararla da sonuçlanmış olabilir.
Konu ekonomik göstergelerin bozularak siyasi sonuçlar elde etmeye dönük bir eyleme benzemektedir.
Bu haliyle manipülasyonun ötesinde ekonomik bir eylem olarak değil siyasi bir eylem olarak görülebilir.
SPK’nın incelemesinin konusu eylemin yapılış biçimini ortaya çıkarıp konuyu adli sürece taşımak olabilir.
Borsaİstanbul bu yıl küresel ölçekte iyi performans beklenen piyasalardan birisi. Bulunduğu seviyenin hak ettiği potansiyelin gerisinde olmasını açıklayan unsurlardan birisi de elbetteki bu eylemler ve benzerleri."
ONUR CAN BAL: SPEKÜLASYON OLABİLİRGedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı Onur Can Bal, Borsa İstanbul'daki son düşüşleri değerlendirdiği açıklamalarında, piyasalardaki satışların geçmişte de görüldüğünü, ancak şu anda yaşanan düşüşün özellikle siyasi gelişmelerle ilgili olabileceğini belirtti.
Onur Can Bal, mevcut durumun spekülasyon değil, manipülasyon olma ihtimaline dikkat çekti. Eğer piyasa manipülasyonu tespit edilirse, bu eylemleri gerçekleştiren kişiler için yasal yaptırımlar uygulanabileceğini söyledi. "Spekülasyon olabilir, ama manipülasyon tespit edilirse, manipülasyonu yapan kişilere para cezası ve işlem yasağı getirilebilir" diyerek, bu tür manipülasyonların piyasa güvenini zedeleyeceği ve yatırımcıların güvenini sağlamak için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) gibi denetleyici kurumların etkin önlemler alması gerektiğini belirtti.
Bal, bu süreçte piyasadaki güvenin yeniden inşa edilmesi için şeffaflık ve denetimlerin artırılması gerektiğini vurguladı.
ONUR CAN BAL: SPEKÜLASYON OLABİLİR
Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı Onur Can Bal, Borsa İstanbul'daki son düşüşleri değerlendirdiği açıklamalarında, piyasalardaki satışların geçmişte de görüldüğünü, ancak şu anda yaşanan düşüşün özellikle siyasi gelişmelerle ilgili olabileceğini belirtti.
Onur Can Bal, mevcut durumun spekülasyon değil, manipülasyon olma ihtimaline dikkat çekti. Eğer piyasa manipülasyonu tespit edilirse, bu eylemleri gerçekleştiren kişiler için yasal yaptırımlar uygulanabileceğini söyledi. "Spekülasyon olabilir, ama manipülasyon tespit edilirse, manipülasyonu yapan kişilere para cezası ve işlem yasağı getirilebilir" diyerek, bu tür manipülasyonların piyasa güvenini zedeleyeceği ve yatırımcıların güvenini sağlamak için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) gibi denetleyici kurumların etkin önlemler alması gerektiğini belirtti.
Bal, bu süreçte piyasadaki güvenin yeniden inşa edilmesi için şeffaflık ve denetimlerin artırılması gerektiğini vurguladı.