Haber7
Fransa’nın merkezindeki tarihi Bourges kasabası, Avrupa’nın Ukrayna’ya yönelik savaş hazırlıklarının görünmeyen cephelerinden biri hâline geldi. Bölgedeki savunma devi MBDA, sipariş patlamasıyla boğuşurken üretimi iki katına çıkarmak için zamanla yarışıyor.
ÜRETİM TESİSLERİ YETERSİZ
MBDA CEO’su Eric Beranger, Financial Times’a yaptığı açıklamada, “Bu zorluklarla başa çıkabilmek için çok daha endüstriyel olmamız gerekiyor” dedi ve üretim süreçlerinin barış dönemine göre şekillendirildiğini ve artık bu yapının yetersiz kaldığını vurguladı.
ASTER FÜZESİNDE ÜRETİM KÂBUSU
Şirketin en karmaşık ve stratejik ürünü olan uzun menzilli Aster füzesinin üretimi adeta bir kâbusa dönüşmüş durumda. Füzenin parçaları üretim süresince birkaç kez Fransa ile İtalya arasında taşınıyor. Bu da aylarca zaman kaybına neden oluyor. Beranger bu konuda itirafta bulunarak, “Eğer sıradan bir şirket olsaydık, bu sorunları çözmek çok kolay olurdu.” dedi.
HER ÜLKENİN ÇIKARLARI ŞİRKETİ ZORLUYOR
Airbus, BAE Systems ve Leonardo gibi üç ülkenin dev savunma şirketlerinin ortaklığıyla kurulan MBDA, her ülkenin çıkarlarını dengelemek zorunda.
Üretim reformu önerisi ise geçtiğimiz yıl Fransa tarafından reddedildi. İddialara göre, Fransa bu adımı kendi liderliğine tehdit olarak gördü; Birleşik Krallık da pek destek vermedi. Atılacak adım, İtalya lehine bir hamle olarak algılandı.
YATIRIMLAR ARTSA DA SORUNLAR DEVAM EDİYOR
MBDA, 2023-2028 yılları arasında üretimi artırmak için 2,4 milyar Euro yatırım yapmayı planlıyor. Sadece geçtiğimiz yıl Aster üretimi için 50 milyon Euro harcandı, 12 yeni robotik makine üretim hatlarına eklendi. 2025’e kadar toplam çalışma saatlerinin 2020’ye göre ikiye katlanması bekleniyor. Ancak hâlâ bazı aşamalar hızlandırılamıyor. Füzenin yönlendirme sistemindeki hayati bir devre kartının üretimi ve test süreci, karmaşıklığı nedeniyle hızlandırılamıyor. Yeni üretim hatları açmak da kalite standardı riski nedeniyle tehlikeli bir seçenek olarak görülüyor.
ŞİRKETİN ÜRETİM YAPISI ŞU ANKİ DURUMU KARŞILAYAMIYOR
Savunma analisti Sash Tusa, MBDA’nın yapısının geçmişteki düşük talep dönemlerine göre şekillendiğini ve bu nedenle günümüzdeki yüksek tempoya ayak uyduramadığını savundu. “MBDA, şu anki durumu karşılayamıyor. Tedarikçilerini finanse etmeli, roket motorları gibi kritik bileşenler için ikinci kaynaklar yaratmalı” diyen Tusa, ayrıca hissedarların düzenli temettü beklentilerinin şirketin yatırım kapasitesini kısıtladığını öne sürdü.
Beranger ise temettü konusuna girmedi ve “Şimdiye kadar gerekli gördüğümüz tüm yatırımları yapabildik” demekle yetindi.
YENİ SATIN ALMALAR GÜNDEMDE
Geçtiğimiz yıl roket motoru üreticisi Roxel’i satın alan MBDA, dikey entegrasyonla üretim kontrolünü artırmayı hedefliyor. Beranger, benzer satın almalara açık olduklarını belirterek “Önemli olan verimlilik. Dogmalarımız yok.” ifadesini kullandı.
MBDA, üretim süresi üç yıldan fazla olan Aster füzesinin teslim süresini iki yılın biraz üzerine çekmeyi başardı. Ancak bu hâlâ yeterli değil. Çünkü sipariş defteri 37 milyar Euro’yu aştı ve mevcut üretim hızıyla bu siparişlerin tamamlanması 7 yılı bulacak.
AVRUPA’NIN GELECEĞİ BU TESİSE BAĞLI
“Bu, Avrupa için bir hakikat anı.” diyen Beranger, MBDA’nın ortak silah programları için bir model olabileceğini söylüyor. Ancak uzmanlara göre, bu potansiyelin hayata geçmesi için şirketin daha radikal dönüşümlere ihtiyacı var.
TÜRK FÜZELERİ İÇİN FIRSAT OLABİLİR
Öte yandan Avrupa'da SİPER gibi Türk füzelerinin alınabileceği gündeme gelmişti. Uzmanlar, güvenilir bir seçenek olarak Türkiye'nin uzun menzilli hava savunma sistemi SİPER'i öne çıkarmıştı.
Daha önce "Türk savunma şirketleri, sessiz bir devrime öncülük ediyor" diyen Avrupa Politika Analizi Merkezi Daimi Araştırmacısı ve NATO2030 bursiyeri Federico Borsari, Avrupa devletlerine şu tavsiyede bulundu:
"Avrupa ülkeleri hava savunmalarını yenilemeyi hedeflerken Türkiye'nin uzun menzilli SİPER sistemi, Eurosam SAMP/T veya Patriot gibi pahalı Batılı sistemlere daha ekonomik bir alternatif olarak ilgi görebilir."