'Meclis Başkanlık' seçimleri için yeniden seçim yapılması gündeme geldi. En büyük siyasi partisi UBP'den iki 'milletvekili', mevcut 'Başkan' Zorlu Töre ve eski 'Başbakan' Faiz Sucuoğlu ilk etapta adaylıklarını açıklamışlardı.
Bunun üzerine partinin 'milletvekilleri' için pazartesi sabahı bir iç seçim yapıldı ve Töre seçimi 13 oyla, Sucuoğlu ise 10 oyla kazanarak partinin adayı seçildi.
Seçimden sonra Sucuoğlu, 'parlamento' binasının arka otoparkından ayrılırken fotoğraflandı ve bildirildiğine göre "asla geri dönmeyeceğini" söyledi . Kasım 2021 ile Mayıs 2022 arasında iktidar koalisyonu kurmayı başaramadığı için görevden alınana kadar 'başbakan' olarak görev yaptı .
Daha sonra UBP lideri ve Başbakan Ünal Üstel tarafından resmen aday gösterilen Töre, daha sonra 'milletvekilleri' tarafından gizli oylamayla adaylığının onaylanması için oylandı.
Ancak 23 'milletvekili' onu onaylarken, 23'ü de ret oyu kullandı, iki kişi de çekimser kaldı .
Ustel daha sonra onu tekrar aday gösterdi, ikinci oylamada 23 milletvekili evet, 24 milletvekili hayır oyu kullandı ve bir milletvekili çekimser kaldı. Bunun üzerine UBP parti içi toplantı yapmaya ve meclis oturumunu 10 dakika ara verildi.
Toplantının ardından Töre'nin adaylığı üçüncü kez oylamaya sunuldu, aleyhte oyların sayısı bir kez daha arttı. 23 'milletvekili' bir kez daha Tore'ye evet oyu verirken, 25'i hayır, bir milletvekili de çekimser kaldı.
Dördüncü tur oylamada da aynı sonuç alındı ve tekrardan oturuma ara verildi.
İkinci erteleme sırasında, her bir 'milletvekili' ile ayrı ayrı görüşmelerde bulunurken, hem 'parlamento' içinde hem de dışında, Töre'ye karşı oy kullanan 'hükümet' partilerinin milletvekillerinin potansiyel isimleri konusunda söylentiler dolaşıyordu .
Cyrus Mail bunu şu konuya bağladı:
50 sandalyenin 29'unun iktidarın koalisyon partilerine aitti. 24'ü UBP, 3'ü DP ve 2'si YDP tarafından. Bu nedenle, Töre'nin 'Meclis Başkanı' olarak seçilmemesi için bu partilerin bazı üyelerinin ona karşı oy kullanması gerekecekti.
Şüphelilerden biri de geçen ay UBP'nin kongresinde Üstel'e parti liderliği ve dolayısıyla 'başbakanlık' makamı için meydan okuyan Hasan Taçoy'du .
Mantık şuydu: Taçoy, oylama sırasında çıkan kaosun ardından konferansı " şüpheli " olarak niteledi ve kendisi ile 'meclis'teki dört yakın müttefiki - Yasemin Öztürk, İzlem Gürçağ Altuğra, Ali Pilli ve Hasan Küçük - Töre'ye karşı oy kullandı.
Matematiksel olarak, onların oyları 'hükümetin' rakamını 29'dan 24'e düşürecekti ve Faiz Sucuoğlu'nun sabah bir daha asla geri dönmeyeceğine yemin ederek 'meclis'ten ayrılmasıyla , rakam 23'e gelecekti.
Ancak Tacoy, bu söylentileri ortadan kaldırmak için harekete geçti ve Haber Kibris haber sitesine kendisinin ve dört müttefikinin Töre'ye oy verdiğini söyledi ve ekledi: "Kimin Zorlu Bey'e oy vermediğini bilmiyoruz. Başbakan, yakın arkadaşlarına bakarak bu durumun neden ortaya çıktığına karar vermeli."
Töre'nin 4 kez 'milletvekilleri' tarafından reddedilmesinin ardından UBP yeni bir aday arayışına girdi ve sonunda Kutlu Evren'de karar kıldı .
Evren, çok sayıda 'bakanlık' pozisyonunda bulunmuş, en son olarak Ersan Saner ve Faiz Sucuoğlu döneminde İçişleri bakanı olarak görev yapmış, daha sonra Sucuoğlu'nun 2022'deki seçim sonrası kabine değişikliğiyle görevden alınarak yerine Ünal Üstel getirilmişti.
Ancak, Töre'nin ilk kez reddedilmesinden yaklaşık beş buçuk saat sonra ismi onay için aday gösterildiğinde, Töre'nin daha önce hiç olmadığı kadar büyük bir farkla reddedildi ve 22 'milletvekili' lehte, 26'sı ise aleyhte oy kullandı.
O noktada, başlangıçta 26 veya daha fazla vekil tarafından vekillerin meclis başkanlığı için reddedilen bir milletvekilinin aynı yasama yılı içerisinde tekrar aday gösterilip gösterilemeyeceği belirsiz olduğundan hukuki tavsiye alınması gerekti .
Emekli eski Sayıştay Başkanı Emine Dizdarlı ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada,Meclis iç tüzüğünde, birincisi, Meclis Başkanlığı için 26 veya daha fazla üyenin oyuyla reddedilen bir 'milletvekilinin' tekrar aday olamayacağının, ikincisi de oylamanın beş turdan fazla olamayacağının belirtildiğini söyledi .
Bu gelişmelerin ardından pazartesi akşamı başka oylama yapılmamasıyla birlikte işler durma noktasına geldi.
Kıbrıs Postası haber sitesi, Hasan Taşoy'un müttefiki ve eski 'Sağlık Bakanı' Ali Pilli'nin 'başkanlık' için aday olmayacağını belirttiğini, aynı müttefik ve eski 'Sağlık Bakanı' İzlem Gürçağ Altuğra'nın ise kendisine böyle bir talepte bulunulmadığını söylediğini aktardı.
Muhalefet partisi CTP lideri Tufan Erhürman, pazartesi gecesi yaptığı açıklamada, bundan sonra atılacak adımların belli olduğunu belirterek, Meclis'in derhal feshedilmesi ve seçim yapılması çağrısında bulundu .
"Bu film bitti. Yapılması gereken halkın iradesinin sahibine geri dönmek ve onların kararını almaktır" dedi.
Pazartesi günkü yaşananları “ciddi bir utanç” olarak nitelendirdi ve Kıbrıslı Türk seçmenlerini “bu olayları hafızalarına kazımaya” çağırdı.
Akşam, tuhaf güne yakışır koşullar altında sona erdi , 'parlamentonun' danışma kurulu, koşullar altında yeni bir 'Meclis Başkanı Adayı'nın seçilmesiyle ilgili yasal soruları çözmek için toplanmaya çalıştı. Ancak, Zorlu Töre'nin 'sözcü' olarak son meydan okuyan hareketine izin vermemesi nedeniyle toplanamadı.
Ünal Üstel'in, danışma kurulunu toplayarak Kutlu Evren'i ikinci kez aday göstermek için hukuki danışma almayı amaçladığı, ancak bunu yaparken "Zorlu Töre engeline takıldığı" Yeni Düzen gazetesin de yazıldı :
Üstel:"Ya ilk turda birini seçeceğiz ya da gerekeni yapacağım. Burada yeterince rezalet yaşandı. Partimizin tabanına da büyük bir utanç yaşatıyoruz." dediği bildirildi.
Danışma kurulunun toplanamaması üzerine Üstel binayı terk etti ve kısa bir süre sonra 'parlamentonun' 12 saat tatile girdiği ve Salı günü saat 10.00'da yeniden toplanacağı duyuruldu.
