Art arda gelen not artırımları, gri listeden çıkış, cari açık ve enflasyon başta olmak üzere makro göstergelerdeki iyileşme Borsa İstanbul'da temmuzun son haftasında başlayan düşüşü durduramadı. Ortadoğu'da yükselen tansiyonla birlikte artan jeopolitik riskler, başta faiz olmak üzere alternatif yatırım araçlarının yüksek getirisi, enflasyon muhasebesinin bilançolara olumsuz etkisi, ekonomideki dengelenme sürecinin durgunluğa işaret etmesi ve yabancı yatırımcı çıkışının sürmesi, endeksin toparlanmasını güçleştirdi.
HALKA AÇIKLIK % 27.57
Yatırımcıları isyan ettirip piyasadan çıkmak zorunda bıraktıran düşüşün 22 Temmuz'dan bu yana yarattığı zarar 2.5 trilyon liraya ulaştı. Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerin 22 Temmuz 2024'te 14.5 trilyon lira olan piyasa değeri, 18 Ekim 2024 tarihi itibarıyla 12 trilyon liraya geriledi. Ortalama halka açıklık oranının yüzde 27.57 olduğu dikkate alındığında, yatırımcıların zararının 690 milyar TL olduğu dikkat çekti.
SERT ÇIKIŞIN DÜZELTMESİ
22 Temmuz 2024'te 11.172 puanla tarihi kapanış rekoru kıran Borsa İstanbul, son 3 ayda ise yüzde 21 ile dünyanın en fazla düşen piyasası oldu. Borsa İstanbul son 1 ayda da yüzde 10'la yine en fazla düşen piyasa olmaktan kurtulamadı. Borsa İstanbul son 6 ayda yüzde 7.67 ile en fazla düşen ikinci piyasa olurken, ilk sırada yüzde 22 ile Rusya yer aldı.
100 HİSSENİN 92'Sİ DÜŞTÜ
22 Temmuz-18 Ekim tarihleri arasında BIST-100'de işlem gören hisselerin 92'si değer kaybederken, sadece 8 hisse yükseldi. Bu dönemde Enerya yüzde 28.64, Tekfen yüzde 24.29, Gübre Fabrikaları yüzde 21.49, Katılım Ev yüzde 16, Enka yüzde 8.1, Oba yüzde 4.35, Borusan yüzde 1.2, Şekerbank yüzde 0.49 değer kazandı. BIST-30'da değer kazanan tek hisse Enka olurken, en fazla kayıp yüzde 35.6 ile Tofaş ve yüzde 30.15 ile Sasa'da yaşandı. Borsa İstanbul genelinde ise 90 hisse değer kazanırken, 449 hisse değer kaybetti.
Yabancılar Borsa İstanbul'da bu yılın ilk 9 ayında 2.5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi. Yabancı yatırımcıların miktar bazında piyasa payları yüzde 16.74 ile tarihin en düşük seviyesine geriledi. Yabancıların eylül sonu itibarıyla son 1 yıllık net satışı ise 2.2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
YATIRIMCI SAYISI 7.1 MİLYON
Halka arzların etkisiyle özellikle BIST TÜM-100 Endeksi'ndeki hisselerde pozisyon alan yerli yatırımcılar, bu hisselerdeki büyük kayıpların ardından piyasadan çıkmaya başladı. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre 17 Mayıs 2024'te 8 milyon 624 bin olan yatırımcı sayısı, 18 Ekim 2024 tarihi itibarıyla 7 milyon 77 bine geriledi. Bu dönemde 1 milyon 547 bin yatırımcı piyasadan çekildi. Piyasadan çıkan yatırımcıların büyük bir bölümünü, portföyü 50 bin liranın altında olan yatırımcılardan oluştuğu dikkat çekti.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
Borsa İstanbul'da düzeltme hareketine karşı yatırımcıları uyaran analistler, sabırlı olunması gerektiğinin altını çiziyor. Borsanın son 3 yıla bakıldığında yüzde 400'e yakın primli olduğunu vurgulayan analistler, faizde düşüşün başlamasının ardından, piyasanın toparlanabileceği görüşünde. Çok önemli şirketlerin defter değerlerinin altında işlem gördüğüne işaret edilirken, sosyal medyadaki tavsiyelere kulak asılmaması uyarısında bulunuyor.
