Son yıllarda başta İstanbul olmak üzere birçok ilde kiradan sonra ikinci büyük sorun aidat artışları oldu. 2022 ve 2023 yıllarında asgari ücrete yapılan ara zamların personel giderlerine etkisi gerekçe gösterilerek yılda iki kere artış yapılması birçok haneyi zorladı. Bu yıl ara zam olmasa da enflasyon, fatura artışları ve alınan hizmet bedellerinin etkisi ile yine bütçeleri zorlayan zamlar kaçınılmaz oldu. Kimi sitelerde giderlerle açıklanabilir artışlar yapılırken, kimi zaman fahiş zamlar ev sahiplerini ve kiracıları isyan ettirdi.
NE KADAR ARTTI?
Eva Gayrimenkul Değerleme tarafından yapılan araştırmaya göre; İstanbul’da 2023 Ocak ayı ile 2024 Ağustos ayını karşılaştırdığımızda aidat artışları ortalama yüzde 60 oldu. En düşük artış yüzde 28, en yüksek ise yüzde 95 olarak tespit edildi. İstanbul genelinde bu yıl ara zam yapan site ve aparmanlar azınlıkta kaldı. Yapanlarda da artış oranı yüzde 40 ile 77 seviyelerinde gerçekleşti.
Yapılan araştırmada bazı sitelerde son 1.5 yılda aidat artış oranlarının yüzde 160 seviyelerine kadar yükseldiği de görüldü ve şu tespite yer verildi:
“Sakinler açısından bu artışlar, bütçe planlamalarını zorlaştıran ve yaşam kalitesine doğrudan etki eden bir faktör haline gelmiş durumda. Öyle ki, bu tür yüksek oranlı artışlar, aidatların ödenebilirliği konusunda da yeni tartışmaları beraberinde getirdi.”
ŞEHRİN MERKEZİ CEP YAKIYOR
İstanbul’da ortalama 100 metrekare evler baz alındığında en yüksek aidat aylık 4 bin 400 lira ile Beşiktaş’ta. Beşiktaş’ı 3 bin 900 lira ile Şişli, 3 bin 100 lira ile Kadıköy izledi. En düşük aidat tutarları ise aylık 800 lira ile Çatalca ve Silivri ilçelerinde görüldü. Şehrin merkezinden uzak, orta gelirli hanelerin tercih ettiği bölgelerde dahi ortalama aidat bedellerinin 1000-1500 lira bandında olması dikkat çekti.
100 M2 EVDE 45 BİN TL
Lüks sitelerde istenen rakamlar ise İstanbul’daki ortalama kira değerlerinin çok üzerinde. EVA Gayrimenkul Değerleme’den Değerleme Koordinatörü Serkan Bal’ın verdiği bilgilere göre; Beşiktaş’ta bilinirliği yüksek markalı projelerde, ortalama 100 metrekare dairelerin aidatları sene başında 32 bin lira ci varındayken, güncel durumda 40 bin lira seviyelerine ulaştı. Kullanım alanlarının 200 metrekareye çıkması durumunda ise aidatlar, 50 bin lira iken, bu yıl 60 bin liraya yükseldi. Şişli’de lüks projelerde, 100 metrekare dairelerin aidatları sene başında 35 bin lira civarındayken, şu an 45 bin lira seviyelerine yükselmiş durumda. Lüks villa siteleri ile bilinen Sarıyer, Üsküdar, Beykoz gibi ilçelerde ortalama aidat rakamları 12 bin ile 20 bin lira aralığındayken, 15 bin ile 25 bin lira bandına çıktı. Kadıköy Bağdat Caddesi’ne yakın rezindans projelerinde aidatlar 8-12 bin liradan, 8-14 bin lira aralığına yükseldi.
ANKARA VE İZMİR’DE NE KADAR ÖDENİYOR?
Peki, Ankara ve İzmir’de ortalama aidat bedelleri ne kadar? Serkan Bal şöyle yanıtladı:
“İzmir’de, Karşıyaka, Bayraklı ve Bornova gibi merkezi ilçelerdeki aidat tutarlarında hafif bir artış gözlemlendi. Karşıyaka’da ortalama aylık aidat tutarı 100 metrekarelik bir daire için yaklaşık 2 bin lira, Bayraklı ve Bornova’da bu tutar bin 700 lira civarına çıktı. Çeşme’deki lüks yazlık sitelerde ise aidatlar 6 ile 12 bin TL aralığında seyrediyor. Tekil konut binalarında ve eski apartmanlarda İzmir genelinde aidat ortalaması yaklaşık 250-300 TL bandına devam ediyor.
Ankara’da da benzer bir durum söz konusu. Çankaya, Gölbaşı, Yenimahalle ve Etimesgut gibi bölgelerdeki aidatlar sınırlı bir artış gösterdi. Çankaya’da 100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat tutarı bin 800 lira seviyelerinde. Gölbaşı’nda ortalama aidat tutarı bin 150 lira, Yenimahalle’de 800 lira, Etimesgut’ta ise 750 lira civarında. Tekil konut binalarında ve eski apartmanlarda Ankara genelinde aidat ortalaması yaklaşık 200 TL. Markalı lüks konut projelerinde ise aidatlar 5 ile 10 bin lira arasında değişkenlik gösterebiliyor. Genel olarak, İzmir ve Ankara’da aidatlarda sınırlı bir ara zam uygulanmış olup, rakamlar büyük ölçüde stabil kalmaya devam ediyor.”
İLÇE İLÇE RAKAMLAR
*Yaklaşık 100 metrekare kullanım alanına sahip markalı konut projeleri, standart özelliklere sahip site projeleri ve tekil apartman daireleri dikkate alınarak bu çalışma hazırlanmıştır.
